Fit Aşure Nasıl Yapılır?
Bolluğun, bereketin, bir araya gelmenin duygusunu bize yaşatan, paylaşmanın güzelliğini bize hatırlatan bir aşure ayını daha karşıladık. İçine giren malzemelerin çeşitliliği, sunumunun renkliliğiyle yediden yetmişe pek çok insanının severek tükettiği bir tatlı aşure. Aslında tatlının da ötesinde bir tarihtir, bir kültür buluşmasıdır aşure. Türkiye’den Balkanlara pek çok kültürde farklı öykü ve inanışlarıyla yer alır. Tıpkı kazanda kaynayan aşure gibi kültürlerin buluşması, bir araya gelmesi, birbirini zenginleştirmesidir. Sevilen lezzeti, sunumu bir yana anma, arınma ritüelidir bir anlamda. Bu yüzden olsa gerek Kurban Bayramı geçtikten bir süre sonra aşure ayı ne zaman sorusu da merak edilmeye başlar. Hz. Adem’den Hz. Musa’ya, büyük tufandan sonra elinde kalan son malzemelerle aşure yaptığına ve gemidekileri açlıktan ölmekten kurtardığına inanılan Hz. Nuh’a kadar peygamberlerin hayatındaki önemli günlerle, mucizelerle de özdeşleştirilen, Arapçada 10 anlamına gelen ‘aşara’ sözcüğünden türeyen aşure ayı, Muharrem ayının 10. günü başlar. Emevi Devleti’nin halifelerinden Yezid bin Muaviye’nin Hz. Muhammed’in torunu Hz. Hüseyin ve 72 yakınını öldürdüğü ‘Kerbela’ da yine hicri takvimle 10 Muharrem 61’de yaşanmıştır. Aşure günü tarihte yaşanan acıları da -bir daha yaşanmaması dileğiyle- hatırlatır. Diline, dinine, inancına bakılmaksızın içten gelen bir sevgiyle, barış diliyle komşuya, eşe dosta uzatılarak, sunularak paylaşmayı öğretir.
Tadıyla, sunum sırasında kullanılan malzemeleriyle tabak tabak yense yine de tadına doyulmayan bir lezzet aşure. Üstelik bitkisel malzemelerle hazırlandığı için aynı zamanda vejetaryenlerin de rahatlıkla tüketebileceği bir tatlı. Ne var ki ne kadar sevilirse sevilsin diyabet hastaları, fazla kalori içermesinden dolayı diyet yapanlar için tüketilmesi biraz riskli olan bir tatlı aynı zamanda. Riskli de lezzetiyle, besleyici özelliğiyle, sunumuyla, içinde yer alan malzemelerin yararlı olmasıyla hem mideye hem göze hitap eden bu tatlıdan vazgeçmek de mümkün değil.
Peki, lezzetinden, sunumundan ödün vermeden, zayıflama sürecinde olanlar ya da diyabet hastaları için fit bir aşure hazırlamak mümkün mü? Evet, mümkün diyor işin uzmanları. Sağlık için yararlı, kalp damar sağlığını koruyan malzemelerinden vazgeçmeden, yalnızca şeker yerine başka tatlandırıcılar kullanarak fit tarif yöntemiyle aşure yapabilirsiniz.
Bunu nasıl yapacağımız konusunda bir uzmanın görüşüne başvurduk ve Diyetisyen Sümeyye Korkmaz fit aşure ile ilgili bazı bilgileri paylaştı bizimle.
Fit Aşure Kaç Kalori?
İçinde yer alan kuru baklagillerin lif oranının yüksek olması nedeniyle bağırsak sağlığı için son derece yararlı olan aşureyi şeker içermesi nedeniyle diyabetlilerin, gebelik şekeri olanların tüketmesi riskli. Özellikle sıcak olarak tüketildiğinde kan şekerini yükseltmesi diyabetlileri olumsuz etkiliyor. Kalori değeri de yüksek olan aşure, fit olarak hazırlandığı zaman bu riski azaltıyor. Diyetisyen Sümeyye Korkmaz, 1 kâse fit aşurenin 300-350 kalori içerdiğini ve 2 dilim ekmek ya da 2 porsiyon meyveye eşdeğer olduğunu belirtiyor. O halde diyet yapanların, diyabet hastalarının aşurenin o muhteşem lezzetinden vazgeçmeden, sağlıklı beslenme konusunda taviz vermeden ama yine ölçüyü kaçırmadan aşure tüketmeleri mümkün.
Gelelim şimdi şekersiz tarifiyle, kilo verme gayretinde olanların, diyabetlilerin rahatlıkla tüketmesi için hazırlanan fit aşurenin yapımına.
Online diyet hizmeti de veren diyetisyen Sümeyye Korkmaz’ın hazırladığı ve yalnızca içinde yer alan malzeme değil görünümüyle de göz dolduran fit aşure tarifinde ana malzemeler değişmiyor. Bu sağlıklı tarif için hangi malzemeler gerekiyor önce onları sıralayalım:
1 su bardağı nohut
1 su bardağı fasulye
2 su bardağı keşkek
3-4 adet kuru incir
1 fincan kuru üzüm
1 fincan çiğ kuruyemişler (fındık, fıstık, kaju)
2 yemek kaşığı bal
Malzemeleri hazır ettikten sonra gelelim yapılışına. Bir gece önceden ıslatılan buğday, nohut ve fasulye ayrı ayrı haşlanarak süzülür. Süzüldükten sonra pişene kadar yine ayrı ayrı tencerelerde kaynatılır. Diğer yanda kuru incirler doğranır. İncir, üzüm ve kuru yemişler de ayrı ayrı kaynatılır. En son kaynatılan tüm malzemeler bir araya getirilerek kaynatılmış kuru baklagillerin, kuru meyvelerin suyundan da birer kepçe olmak üzere su eklenerek bir süre daha kaynatılır. Ocaktan almadan önce kuruyemişler de eklenerek 5 dakika daha kaynatılır. Aşure ocaktan alındıktan sonra her kâse için bir tatlı kaşığı bal ilave edilir. Fit aşure zayıflama sürecinde olanları, diyabet hastalarını sevindiren haliyle kaselerde sunulmaya hazır. Daha tatlı sevenler balın miktarını bir tatlı kaşığı yerine bir yemek kaşığına çıkarabilir. Ölçüyü kaçırmamak da yarar var tabii.
Üstüne tarçın ve kuruyemişlerden de süsleme amaçlı ilave edilebilir.
Yapanların eline sağlık, yiyenlere afiyet olsun. Soframız aşurenin bereketiyle dostlara, komşulara, yakınlarımıza açılsın, aşurenin paylaşma duygusu tüm insanlığı sarsın.