Glüten Nedir Ve Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Gluten, ince bağırsağın, mideye yakın olan kısmında toksik reaksiyona neden olan bir proteindir. Özellikle kaynağı tahıllardır. En çok buğdayda bulunur. Daha sonra arpa, çavdar ve yulafta bulunur. Yetişkin, sağlıklı bireyler için gluten yararlı bir proteindir. Hatta fırınlarda satılan paketlenmiş ekmekler de glutendir. Bu nedenle sağlıklı kişilerin gluten tüketmelerinde hiçbir sakınca görülmemektedir. Yani, sağlıklı kişiler gluten tercih edebilir, gluten nedir sorusu ile bazı sorular cevaplarını buldu.

Gluten İçeren Besinler

Gluten, arpa, buğday, çavdar gibi tahıllarda bulunan ve bunlarla yapılmış makarna, şehriye gibi unlu mamullerde bulunan bir protein. Gluten, çölyak hastalarında vücuda alındığında aşırı bağışıklık sistemi yanıtına bağlı olarak, bağırsak yüzeyine zarar verebilir. İshal, mide bulantısı, karın ağrısı gibi şikayetlere neden olabilir. Bu kişiler glutensiz diyeti ömür boyu sürdürmek zorundalar. Fakat günümüzde, glutensiz diyet , zayıflama ile birlikte çok kullanılmakta. Ve oldukça popüler.

Gluten Alerjisi Olanlar Ve Çölyak Hastalığı

Çölyak hastaları, içinde gluten içeren besinler yediği zaman, dünyası kararıyor. Artık o insan tuvalete çıkmaktan, mide bulantısından ve hazımsızlıktan kurtulamıyor. Normal yaşam kalitesinin dışına çıkıp, bambaşka bir formata bürünüyor. Yani çölyak, glutene karşı duyarlılığın en üst safhaya geldiği ciddi bir rahatsızlıktır.

Glutene alerjisi olanlar; bu grup çölyak hastalarına nazaran biraz daha iyi durumda. Bu kişilerin gluten içeren besinlere karşı bir alerjisi var. Gluten içeren besinleri yedikleri zaman gaz ve şişkinlikleri oluyor. Kabızlıkları olabiliyor, ishal olabiliyorlar. Hatta vücutta ödem bile oluşabiliyor. Bu alerjik reaksiyonlar bazen, o kişiyi gerçek yaşam içerisinden uzaklaştırıyor. Bu tür durumlarla karşılaşmamak için büyük önem gösterilmeli. Kişi oldukça dikkatli davranmalı ve glüten içeren besinlerden uzak durmalı. Aksi halde vücuttaki gluteni atmak zorlaşabilir. Vücutta oluşan gluten vücuttan nasıl atılır? Aslında vücuttaki gluteni atmak biraz zaman alabilir. Mesela 3 ay gibi bir süre glütenin vücuttan atılması beklenebilir. Bu süre göz önüne alındığı taktirde, önem verilmesi gereken bir konu olduğu daha da dikkat çekiyor.

Glutensiz Beslenme Önerileri

Kişi, glutensiz beslenme listesini şu şekilde düzenleyebilir. Sabah kahvaltısında, bir kasenin içerisine yoğurt koyabilir, içine üç kaşık haşlanmış karabuğday ekleyebilir. Kase içerisine bir salatalık ve bol maydanoz , dere otu ile tüketmeyi tercih edebilir. Ara öğünde bir meyve yiyebilir. Öğlen bir sebze yemeği tercih edebilir. Sebze yemeğinin yanında bir kase yoğurt tüketebilir. Ayrıca karabuğdayı tüketmenizde hiçbir sakınca yoktur. Hatta özellikle tüketmeye çalışın. Öğleden sonraki ara öğünde hurma yiyebilir, badem tüketebilirsiniz. Bir hurma ve beş badem ideal olabilir sizin için.

Öğleden sonraki ikinci ara öğünde, karabuğday ekmeği üzerine sürülmüş bir beyaz peynir yiyebilirsiniz. Yanında salatalık ve domates tercih edebilirsiniz. Akşam yemeğinde ise, 100 gr kadar et yiyebilir yanında salata tüketebilirsiniz. Akşam yemeğinden 2 saat sonra tercih ederseniz, bir çay bardağı kefir içebilirsiniz. Bu şekilde beslenme hazırlandığı taktirde, glutenden uzaklaşmış olursunuz.

Bu diyetin en büyük özelliği, belli besin ögelerinden uzak olduğunuz için canınızın bir poğaça ya da simit veya makarna çektiği zamanlar olabilir. Bunların da marketlerde glutensiz olanları mevcut. Ama etiket okuma özelliğinizi kaybetmeyin. Çünkü glutensiz diye alınacak ürünün yağ, şeker oranı sizi çok rahatsız edecek seviyelerde olabilir. Dolaysıyla dikkatli hareket edilmeli. Muhakkak etiket okunmalıdır.

Glutensiz Diyetin Zararı Var Mı?

Glutensiz diyetin aslına bakarsanız bir zararı yoktur. Ve bilimsel olarak kanıtlanmış bir çalışma olmamasına rağmen, glutensiz beslenen kişilerde kilo kaybı olduğu görülmüştür. Bunun sebebi olarak da şunlar gösterilmiştir. Öncelikle paketli gıdaların, pek çoğu gluten içerdiği için, bu kişiler etiket okurken biraz daha dikkatliler. Dolayısıyla, daha sağlıklı besin seçimlerine yöneliyorlar. Tahılların büyük bir kısmını beslenmelerinden çıkardıkları için, sebze meyve tüketimi, kuru baklagil tüketimi ve yağsız protein kaynakların tüketimini arttırıyorlar. Biraz daha sağlıklı bir içeriğe sahip oluyorlar. Bu da günlük enerji alımını azaltabiliyor.

Her Glutensiz Gıda Sağlıklı mı?

Şöyle düşünebiliriz. Bir elma da gluten içermez. Veya bir market rafında bulunan glutensiz bir kurabiye de aslında gluten içermez. Fakat besin değerleri birbirinden oldukça farklıdır. Genellikle belirli bir enerji değerini tutturmak için bu tarz paketli gıdalarda ekstra şeker veya yağ ilavesi olabilir. Bu nedenle de etiket okumak bu diyetleri yaparken de oldukça önemlidir.

Glutensiz diyet yaparken aslında her şey tahılları diyetten çıkarmaktan ibaret değildir. Gluten, pek çok paketli gıdalarda, tahmin edemeyeceğimiz ürünlerde, diş macunlarında , plastik bardakların kenarlarında bile bulunabileceği için biraz daha titizlikle yapılması gereken bir diyet şekli. Bununla beraber, bazı tahıllar glutensiz diyetten çıkarılır. Ama günlük enerjinin belirli bir kısmı karbonhidratlardan gelmek zorunda olduğu için, bu diyetlerin içerisine mutlaka yazılıyorlar. Yani, diyet listesine istisna olarak karabuğday ve kinoa ekleniyor. Bunların listeye eklenmesinde hiçbir sakınca yoktur.