Günümüzde en çok karşılaştığımız hastalıkların başında otoimmün bir hastalık olan diyabet gelmektedir. Diyabet, otoimmün bir hastalıktır, yani bağışıklık sisteminin vücudumuza saldırması anlamına gelir. Sağlığımız açısından çok önemli olan doğru beslenme bu kritik dönemde çok daha önemli hale gelir.
Ama merak etmeyin iyi bir beslenme planı ve sağlıklı yaşam adımlarıyla diyabetle arkadaş olarak sağlıklı bir yönetim yapabilir, yaşamımızı rahatlıkla planlayabiliriz.
İşe iyi bir beslenme planı hazırlamakla başlamak bu süreçte yol haritasının çıkmasına neden olacaktır. Burada kişinin Tip 1 diyabet ve Tip 2 diyabet olmasına göre kişiye özel beslenme planı hazırlamak işimizin en önemli yanını oluşturmaktadır.
Diyabetli bireyin de bu süreçte düzenli sıvı almaya dikkat etmesi ve yaşamına hareketliliği özellikle spor ‘u katması kan şeker seviyesini daha dengede tutmasını sağlayacaktır
Bizler diyetisyen olarak diyabet beslenmesinde düşük yağ ve karbonhidrat içeriğine sahip, meyve, sebze ve tam tahıl ağırlıklı bir sağlıklı beslenme planı oluşturmaktayız. Danışanlarımıza özel hazırladığımız bu beslenme planında amacımız ; besinleri kombine edip doğru porsiyon ve zamanda tüketmek ve kan şekerini olabildiğince dengede tutmaya yardımcı olmaktır.
Bu kapsamda enerji kaynağı karbonhidratı ve liften zengin besinleri tokluk sürelerini ideal hale getirebilmek amacıyla beslenme planına dahil edilmesi son derece önemlidir.
Diyabet Hastalarının Dikkatli Tüketmesi Gereken Yiyecekler Neler?
Sebze ve meyvelerin birçoğu lif açısından zengin içeriğe sahiptir. Ancak diyabetli bireyin meyvenin de şeker oranını hesap ederek tavsiye ettiğimiz şekilde tüketmesi kan şekerinin dengede kalmasını sağlayacak, meyve suyu yerine lif içeriği zengin meyvenin kendisini tercih etmek çok daha sağlıklı olacaktır.
Protein alımı konusunda hayvansal gıdalardan balığı tercih etmelerini ve ızgara olarak tüketmelerini önermekteyiz. Haftada en az 2 gün tüketilecek balık (omega-3) kan yağlarının dengesi ve kalp sağlığı içinde oldukça önemlidir. Süt ürünlerini de de az yağlı olanını tercih etmelilerdir.
Tuz önemli bir mineral olsa da bir çay kaşığından fazla tüketilmemeli yerine metabolizma hızlandıran pul biber, bağışıklık güçlendiren çörekotu gibi baharatlar kullanılmalıdır.
Glisemik indeksi yüksek olan gıdalar; beyaz ekmek, pirinç, patates, işlenmiş besinler kan şekerini hızlı yükselttiği için tercih edilmemelidir. Glisemik indeksi düşük olan tam tahıllı besinler, lif oranı yüksek olan besinler, bitkisel proteinler daha rahat tüketilebilir
Diyabet Beslenmesinde Hayatı Kolaylaştıran Püf Noktalar Neler?
Yemeklerde zeytinyağını tercih edin.
Pişirmeden önce et üzerinde görünen tüm yağları, tavuk ve hindinin derisini uzaklaştırın.
Cips ve kraker yerine atıştırmalık olarak badem, ceviz gibi kuruyemişleri tercih edin.
Kızartma yerine ızgara ve fırında pişirmeyi tercih edin.
Krema yerine yağsız süt ve un karışımı tercih edin.
Vücut ağırlığındaki %5-10 azalma bile kan şekeri düzeylerinde anlamlı düzelmeye yol açar. İdeal kiloya ulaşma hedefi sizi korkutuyorsa öncelikli hedefi %5-10 olarak belirleyin. Bu hedefe ulaşmak için karbonhidrat saymanız veya aç kalmanız gerekmez. Bu hedefe ulaşınca motivasyonunuz artacağı için hedeflerinizi büyütebilirsiniz.
Mevcut kilonuza kaç yılda ulaştığınızı düşünün ve bu nedenle birkaç ay içinde mucizeler beklemeyin. Ulaşılabilir ve mantıklı hedefler koyun.
Kahvaltıyı atlamayın, kan şekerinizi dengede tutacaktır.
Aç olduğunuzda bir öğünde normalde yiyeceğinizden çok daha fazla yersiniz. Bu nedenle öğün atlamayın, üç ana ve üç ara öğün tüketin. Böylece ana öğüne daha tok girip daha az kalori almış olursunuz.
Her gün aynı saatlerde, ara ve ana öğün yemeye özen gösterin, öğün atlamayın.
Günlük kalori alımının aynı düzeyde olmasına dikkat edin. Bir gün veya bir öğünde fazla kalori alıp bir diğerini azaltmak veya atlamak kan şekeri dengenizi bozacaktır.
Kalori günlüğü tutun, günlük tutanlar tutmayanlara göre iki kat daha fazla kilo verme görülmektedir.
Tatlı krizlerini sağlıklı tatlı ile giderin. Tarçın, vanilya ve hindistan cevizi tatlı hissi verdiği için şeker ihtiyacınızı azaltır.
Bal, reçel, marmelat gibi gıdalardan sakının. Reçelin meyveye su ve bol miktarda şeker katılarak hazırlandığını ve boş kalori içeriği olduğunu unutmayın. Bunun yerine taze veya kuru meyve tercih edin.
Stresle baş etmenin yollarını araştırın (hobi, yürüyüş, doğa, vs.). Eğer kendi başınıza baş edemiyorsanız destek alın.
Dışarıda yeme alışkanlığınızdan kurtulun, sayıyı minimuma indirin. Evde yemek olmadığı için hazır yemek tüketmeyin.
Evde hızla hazırlanabilecek ya da açlığınızı giderebilecek sağlıklı besinler bulundurun. (yoğurt, sebze, meyve, ceviz, badem, vs.).
Alışveriş öncesi sağlıklı bir liste hazırlayın ve bunun dışına çıkamayın.
Ana öğünden önce çorba veya salata tüketin.
Daha fazla çiğneyin, yavaş yemenizi sağlayıp tokluk hissi verecektir.
Dyt.Ayşe Nur ULUCAN